Συνέντευξη του Κένεθ Κλάους στη Νάντια Νάκου

«Προτιμώ να μου επιτίθενται και να κάνω έργο αγάπης»
Μετάφραση:Ευθύμιος Βασιλειάδης

Στην Ξάνθη βρέθηκε ο γνωστός συγγραφέας του βιβλίου «Χιλιάδες μίλια προς τον τόπο της καρδιάς» Κένεθ Κλάους, καλεσμένος σε εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του, στο ίδρυμα θρακικής τέχνης και παράδοσης, το απόγευμα της Δευτέρας 13 Δεκεμβρίου. Τις δύο πρώτες μέρες της φιλοξενίας του είχε την ευκαιρία να ξεναγηθεί από τον Πρόεδρο του Οργανισμού Νεότητας και Πολιτισμού της Μητρόπολης Ξάνθης Αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο Γκουτζίνη στην ορεινή περιοχή της Σταυρούπολης, όπου επισκέφθηκε την ιερά μονή των Κομνηνών, αλλά και βρέθηκε μαζί του στο πρώτο βαπτιστήριο στη Λυδία Καβάλας και στους αρχαίους τόπους των Φιλίππων. Όπως μας είπε, ήταν μια καλή ευκαιρία να γνωρίσει την Ελλάδα, αφού όταν έρχεται δίνει πολλές συνεντεύξεις και είναι καλεσμένος σε εκδηλώσεις και δεν έχει χρόνο.

Τον συνάντησα μια ημέρα πριν την εκδήλωση και του έθεσα ορισμένα ερωτήματα που μου γεννήθηκαν διαβάζοντας το βιβλίο του που έχει το περιεχόμενο 20 κινηματογραφικών ταινιών μαζί. Ο Κένεθ Κλάους έχοντας μια πολυτάραχη ζωή, περνώντας από πολλές θρησκείες και δόγματα, περπατώντας κυριολεκτικά και μεταφορικά χιλιάδες μίλια, τελικά γνώρισε την αγάπη στο βλέμμα του Γέροντος Σωφρονίου, του πνευματικού τέκνου του Άγιου Σιλουανού, του οποίου την βιογραφία ο τελευταίος έγραψε. Η μικρή συνάντηση μαζί του, με έκανε να πειστώ για άλλη μια φορά ότι η ορθοδοξία μπορεί να φωτίσει μια ταραγμένη ψυχή τόσο πολύ που μετά με την σειρά της αυτή να δώσει το δικό της φως και σε άλλες ψυχές που αν και γεννήθηκαν μέσα στην Αλήθεια, δηλαδή γεννήθηκαν και βαφτίστηκαν χριστιανοί ορθόδοξοι, δεν γνωρίζουν τον πολύτιμο θησαυρό που κουβαλούνε.

XanthiNews: Γνωρίσατε πολλές θρησκείες αλλά τελικά βαφτιστήκατε χριστιανός ορθόδοξος και μάλιστα μιλάτε για την πίστη σας σε διάφορα μέρη της γης. Τι είναι αυτό που τελικά ευθύνεται για την μεταστροφή σας στην πίστη μας και πώς σας αποδέχονται οι πιστοί άλλων θρησκειών και δογμάτων, αλλά και οι χριστιανοί ορθόδοξοι;

Κένεθ Κλάους: Ασπάστηκα τον χριστιανισμό μετά από μια συνάντηση που είχα με τον Γέροντα Σωφρόνιο. Αυτό ήταν και το μοναδικό κίνητρο γιατί στα μάτια του είδα την αγάπη και την επιβεβαίωση αυτού που λέγεται αγάπη και αυτό που λέμε Χριστός. Δεν έχει να κάνει με την Εκκλησία, ούτε με τη θρησκεία. Έχει να κάνει με αυτό που βλέπω στον άνθρωπο και σ αυτό που πρεσβεύει. Η πρώτη μου επαφή με την αγάπη ήταν η συνάντησή μου με την Μητέρα Τερέζα. Παρ όλα αυτά δεν ήταν τόσο δυνατό όσο το συναίσθημα που δημιουργήθηκε όταν συνάντησα τον Γέροντα Σωφρόνιο. Πιστεύω ότι αυτό ψάχνουμε όλοι. Να βρούμε την ζεστασιά  και την αγάπη στο βλέμμα ενός ανθρώπου. Από αυτό να πιαστούμε και να καταλήξουμε κάπου συνειδητά.

Ένιωσα την διαφορά που υπήρχε ανάμεσα σε διάφορους γκουρού οι οποίοι είναι πάρα πολύ συμπαθητικοί και προσελκύουν πολύ τους νέους ανθρώπους μέσω του διαλογισμού και της ηρεμίας. Παρ όλα αυτά κατάλαβα αμέσως τη διαφορά και σε ψυχολογικό και σε πνευματικό και σε κοινωνικό επίπεδο στο πρόσωπο του Γέροντα Σωφρονίου και σε αυτό που πρέσβευε.

Όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης για την αποδοχή: Μόλις χθες (Σάββατο) είχα μια συνομιλία με έναν μουσουλμάνο. Υπάρχουν δύο είδη μουσουλμάνων. Εξαρτάται από εμένα αν εγώ υπερασπιστώ την χριστιανική πίστη, συναντώ εχθρούς, γιατί υπερασπίζονται την δική τους πίστη. Αρκεί να μην θέσω το θέμα σε επίπεδο θρησκείας και τώρα ξέρω ότι ο χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία, αλλά είναι η αποκάλυψη του Θεού και της αγάπης. Αλλά ακριβώς όπως ο Γέροντας Σωφρόνιος έδρασε πάνω μου, ο Χριστός έδρασε στον κόσμο, κατέβηκε στο επίπεδο του κόσμου, αν εγώ λειτουργήσω σύμφωνα με την αγάπη, αντί με τη θρησκεία, γινόμαστε φίλοι. Και τότε με αγάπη και σεβασμό για το άλλο πρόσωπο, είναι έτοιμοι να γίνει θεολογική συζήτηση, η οποία μπορεί να διαρκέσει πολλές ώρες αρκετές φορές. Έχω συναντήσει Ινδουιστές που έγιναν χριστιανοί ορθόδοξοι. Αλλά το πρόβλημα των Ινδουιστών είναι ότι όταν είναι πιστοί, τους διώχνουν οι οικογένειες τους. Και έτσι χάνουν την μητέρα, τον πατέρα τους, τα πάντα. Πρόσφατα ένας δεν το ανέφερε στους γονείς του ότι είναι χριστιανός ορθόδοξος, και έτσι το θέμα λύθηκε!

Για τον ορθόδοξο κόσμο, σύμφωνα με την εμπειρία μου. Το 98% του κόσμου από τους Πατριάρχες μέχρι τους ιερείς και τους απλούς πιστούς, με καλωσορίζουν με ανοιχτές αγκάλες. Θα έλεγα για τους ζηλωτές, θυμώνουν πολύ, τους ενοχλεί, δεν τους αρέσει, σαν τους Φαρισαίους, νιώθουν ότι πρέπει να υπερασπιστούν κάτι. Πρέπει να υπερασπιστούν τους εκκλησιαστικούς νόμους. Υπό κάποια έννοια έχουν δίκιο. Αλλά το ζήτημα είναι ότι με το νόμο σταύρωσαν το Χριστό. Και στο Γέροντα Σωφρόνιο είδα διαφορετικά, ότι ενεργεί σύμφωνα με την αγάπη και όχι με το νόμο. Ο Χριστός δίνει ελευθερία από το νόμο. Η αγάπη είναι υψηλότερη και με την αγάπη δεν χρειάζεσαι το νόμο. Η αγάπη περικλείει το νόμο.

XΝ: Τι κρατάτε από τη σχέση σας με τον Γέροντα Σωφρόνιο;

Κ.Κ: Την αγάπη. Αυτό δεν είναι και πολύ περίπλοκο. Αυτό είναι το επίπεδο του Χριστού. Ξέρετε ότι ο Χριστός μου μίλησε. Αυτό είναι στο επίπεδο της αιώνιας αγάπης που ποτέ δεν φεύγει. Και μπήκε στην καρδιά μου τόσο βαθιά που ποτέ δεν θα φύγει. Και τώρα είναι 29 χρόνια. Το ίδιο είναι και με τον Γέροντα Σωφρόνιο. Ξέρετε ότι ήμουν ένας αρχάριος, δεν ήξερα τίποτα. Τότε ξεκινούσα και του έκανα ανόητες ερωτήσεις. Και μου έδινε πολύ καλές απαντήσεις. Και μου έλεγε: «Κλάους θα τα ξεχάσεις με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Διάβασε τα βιβλία μου και θα καταλάβεις, όταν θα έρθει η ώρα». Και έτσι μου ανέφερε κάποια πράγματα και όταν δίνω ομιλίες μου έρχονται αναμνήσεις από αυτά που μου έχει πει. Πολύ συχνά κρατούσα σημειώσεις των λόγων του και έχασα όλα τα γραπτά. Όταν έρχεται η στιγμή, είναι εκεί. Περάσαμε πολύ χρόνο μαζί τον Γέροντα Σωφρόνιο, συνήθως οι συζητήσεις με τους πνευματικούς διαρκούν είκοσι με τριάντα λεπτά, ενώ οι δικές μας συναντήσεις δεν διαρκούσαν λιγότερο από μια με μιάμιση ώρα. Δεν μου ζητούσε να πηγαίνω στο γραφείο του, αλλά πάντα ερχόταν στο δωμάτιο μου όταν ήμουν στο μοναστήρι στο Έσσεξ και καθόταν δίπλα μου, με αγκάλιαζε και καθόταν μερικές φορές επί 20 λεπτά χωρίς να μιλάει και ένιωθα σαν να μου έδινε μια ένεση αγάπης. Αυτό το ένιωθα κάθε φορά και είναι ακόμη μέσα στην καρδιά μου. Και αυτό μου δίνει την δύναμη να πηγαίνω στην Ελλάδα, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Ρωσία, την Αμερική, οπουδήποτε και να έχω τη δύναμη να μιλήσω, γιατί έχω την εμπειρία της αγάπης και ξέρω για τι μιλάω. Αυτή είναι η δύναμη της αγάπης. Αυτό ήταν κάτι μοναδικό στον Γέροντα. Κάθε φορά που πάω στην κρύπτη στο Έσσεξ είναι σαν τα χέρια του να με αγκαλιάζουν. Η αγάπη του είναι ακόμη εκεί. Είμαι τόσο χαρούμενος. Και μιλούσα με τον πατέρα Ραφαήλ από τη Ρουμανία και μου είπε ότι οι πατέρες είναι στεναχωρημένοι που ο Γέροντας τους έχει αφήσει και δεν μπορούν να του κάνουν ερωτήσεις τώρα πια. Ήταν μαζί τους μέρα νύχτα για 40 χρόνια. Εγώ τον έχω δει μόνο για δέκα χρόνια και δεν πήρα τίποτα, αλλά πήρα όλη την αγάπη. Δεν μπορώ να το εξηγήσω, αλλά ζει μέσα μου. Πολύ συχνά νιώθω τις προσευχές του Γέροντα Σωφρόνιου όταν μιλάω. Απλώς νιώθω ότι είναι παρών και δίνει την ευλογία του την κάθε στιγμή. Όπως όταν του ανέφερα ότι θέλω να γίνω μοναχός, μου είπε: «Όχι Κλάους, αγαπάς τις γυναίκες, θες να παντρευτείς», έβλεπε φυσικά τον καθένα, δεν ήθελε να γίνω μοναχός, ήταν σαφής ότι κάποια μέρα θα μιλούσα στον κόσμο, ενώ αν είσαι μοναχός δεν μπορείς, είσαι στο μοναστήρι, είναι δύσκολο. Ο πατέρας Ζαχαρίας, όταν πηγαίνει στην Αμερική ή στην Ελλάδα, όλοι του λένε: «Γύρνα πίσω». Εγώ ταξιδεύω για τριάντα χρόνια και υπάρχει διαφορά. Είμαι σίγουρος ότι ο Γέροντας Σωφρόνιος το ήξερε αυτό.

XΝ: Αναφέρετε στο βιβλίο σας ότι η ενασχόληση με τον κόσμο των πνευμάτων της μητέρας και της γιαγιάς σας, μπορεί να κληροδοτηθεί και να μείνει ενεργή για τις επόμενες 4 γενιές, όπως γράφει στην Παλιά Διαθήκη. Η επιλογή σας στην Αλήθεια και το Φως λυτρώνουν και τις προηγούμενες γενιές;

Κ.Κ.:  Δεν ξέρω. Προσεύχομαι συστηματικά για την μητέρα μου και για τον πατέρα μου, την γιαγιά μου, δεν την γνώρισα. Πιστεύω ότι ο Θεός ακούει τις προσευχές. Ξέρω ότι η μητέρα μου υπέφερε, ήθελε να αγαπήσει, αλλά οι δυνάμεις του σκότους ήταν ισχυρές. Νομίζω ότι ο Θεός αγαπάει την μητέρα μου και μέσω των προσευχών μας ο Θεός μπορεί να τη λυτρώσει, αν θελήσει. Επειδή η ίδια ήθελε να είναι ελεύθερη. Πήγαινε στην εκκλησία κάθε μέρα, αλλά αγαπούσε τον Πάπα αντί για το Άγιο Πνεύμα. Υπάρχει διαφορά, γιατί ο Πάπας είναι αλάθητος, αντικατέστησαν το Άγιο Πνεύμα με αυτόν. Ήταν η διδασκαλία της Καθολικής Εκκλησίας. Ήταν δικό της λάθος; Δεν ξέρω. Νομίζω ότι κάποιος από τους Έλληνες πατέρες είχε αναφέρει ότι αν μπορούσε θα έβγαζε τον διάβολο από την κόλαση με τις προσευχές του. Είναι μια πολύ δυνατή έκφραση. Το παίρνω πολύ σοβαρά όταν προσεύχομαι για τους νεκρούς. Είναι πτωχά και ηττημένα πνεύματα.  Έχω ζήσει σε αυτόν τον κόσμο και ξέρω. Εν τέλει, δεν έχουν δύναμη πάνω στους χριστιανούς. Μόνο όταν τους δίνουμε τη δύναμη. Ενώ στους άλλους ανθρώπους, έχουν.

ΧΝ: Ζούμε σε μια εποχή που είναι σε έξαρση η εγκληματικότητα και η βία. Πώς μπορούμε όλοι και οι περισσότεροι οι νέοι να ταξιδέψουν προς τον τόπο της καρδιάς;

Κ.Κ.: Νομίζω ότι η ερώτηση αφορά ως επί το πλείστον την Ελλάδα όπου έρχεται η αναρχία, την οποία γνωρίζω ως παλιός χίπις. Βλέπει ο κόσμος την διαφθορά και δεν του αρέσει το σύστημα. Κάποιοι από αυτούς έχουν δίκιο και μπορώ να τους καταλάβω. Επομένως, τι μπορούμε να κάνουμε; Από ό,τι έχει γίνει φανερό, η Εκκλησία δεν βοηθάει και πολύ στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο. Επειδή έχουν την δουλειά τους, έχουν τα χρήματα τους, είναι ωραίο όταν σου φιλάνε το χέρι, αλλά αυτό δεν αλλάζει τον κόσμο. Και γι αυτό πιστεύω ότι άνθρωποι σαν κι εμένα (δεν είμαι ο μόνος) χρειαζόμαστε. Έχουν ανάγκη από πρότυπα, όπως ο Γέροντας Σωφρόνιος. Έχουν ακούσει την αλήθεια από το στόμα των ιερέων δέκα χιλιάδες φορές, κάθε Κυριακή, από τους γονείς τους. Δεν τους κρίνω αλλά δεν είναι ο ζώντας Χριστός. Δεν έχουν αγάπη για τον εχθρό και πολλά άλλα στοιχεία όπως είπε ο Γέροντας Σωφρόνιος τα οποία δείχνουν ότι ο χριστιανισμός ποτέ δεν έγινε χριστιανισμός. Και τώρα η εξέλιξη είναι τόσο μεγάλη, έτσι ώστε η τηλεόραση και τα ΜΜΕ, να αποσπούν τον κόσμο. Βλέπουν και ακούν σκάνδαλα στην Εκκλησία και αρχίζουν και σκέφτονται. Βλέπουν τους ιερείς και λένε ότι δεν πιστεύουμε στους γενειοφόρους άλλο πια. Ξέρουν ότι οι γενειοφόροι λένε την αλήθεια αλλά δεν τους αλλάζει. Αλλά ακούω ότι πολλοί επιστρέφουν στην Εκκλησία μου, διαβάζοντας το βιβλίο μου και καθημερινώς παίρνω γράμματα από την Ελλάδα που μου το επιβεβαιώνουν αυτό. Και μετά αρχίζουμε μια συζήτηση, όπου τους λέω: «Μην κρίνετε τους ιερείς αλλά την καρδιά σας. Γύρνα τα όλα ανάποδα και κοίτα προς τον εαυτό σου». Βάζεις τον εαυτό σου στη θέση του Θεού όταν κρίνεις κάποιον. Αλλά τότε είναι που αρχίζουν και σε εμπιστεύονται. Ένιωθα αποστροφή προς τους Προτεστάντες όταν με «βομβάρδιζαν» με βιβλικά ρητά. Είναι καλοί γνώστες της Βίβλου, αλλά δεν την ζουν. Και γι αυτό ήθελα να δω αν αυτοί είχαν ζωή ή ήταν απλώς λόγια. Και τους γύρισα την πλάτη, ήμουν εχθρικός με αυτούς τους πάστορες. Αλλά με αυτούς που έχουν ζωή, λιώνεις.

Οι νέοι άνθρωποι στην Ελλάδα χρειάζονται πρότυπα. Και τότε θα υπάρχει μια βάση εμπιστοσύνης. Όταν δούνε ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι αυθεντικοί μπορείς να μιλάς για θεολογία που είναι σημαντική. Αλλά να μην τους δίνουμε κρύα θεολογία, γιατί δεν τους αλλάζει. Γιατί η τηλεόραση έχει περισσότερο ενδιαφέρον, το ίδιο και το σεξ, η διαφθορά και το χρήμα επίσης, είναι μεγαλύτερος πειρασμός από την Εκκλησία. Όταν μιλάω μαζί τους, τους παρουσιάζω την Εκκλησία σαν έναν καλύτερο πειρασμό, με την καλή έννοια. Αυτό είδα με τον Γέροντα Σωφρόνιο, γι αυτό η συνάντηση ήταν τόσο σημαντική. Ο π. Ζαχαρίας, ο π. Ραφαήλ, όλοι τους είναι σαν οικογένεια μου. Και έτσι βλέπω τώρα πια εκ πείρας ότι η ντισκοτέκ, η μουσική, όλα αυτά δεν έχουν αξία. Εμπειρικά πάλι μιλώντας, αν κάποιος μου έλεγε, για παράδειγμα ένας ιερέας, ότι δεν πρέπει να βλέπεις τηλεόραση, είναι σατανική θα του έλεγα: «Άντε φύγε από εδώ». Πιθανόν να είχε δίκιο με τον τρόπο που θα μου μιλούσε αλλά τώρα το έχω ανακαλύψει από μόνος μου. Και η τηλεόραση όλο μεγαλώνει σε μέγεθος και συνέχεια γίνεται πιο φθηνή. Ο αντίχριστος προετοιμάζει τους ανθρώπους. Όταν είσαι χριστιανός και βλέπεις το θέμα από πνευματική σκοπιά καταλαβαίνεις ότι δεν βλέπεις τηλεόραση αλλά η τηλεόραση σε βλέπει! Σε κατευθύνει. Δεν αγοράζεις εφημερίδα αλλά η εφημερίδα σε αγοράζει!  Η τηλεόραση μπορεί να είναι καλή όταν έχει μια ωραία ταινία. Το ζήτημα είναι να είσαι πειστικός μέσω της αγάπης και να είσαι αυθεντικός. Και έτσι έρχονται οι μάζες! Αυτός είναι ο τρόπος. Είναι ο πιο μεγάλος δρόμος, με το μεγαλύτερο ρίσκο αλλά ο μοναδικός δρόμος! Ο Χριστός ήταν πρότυπο, οι απόστολοι ήταν πρότυπα, και εμείς με την σειρά μας πρέπει να κάνουμε το ίδιο. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να εισάγουμε την Θεολογία με έναν θετικό τρόπο.

XanthiNews: Πως αντιλαμβάνεστε το ρητό «Κράτα τον νου σου εις στον Άδη και μη απελπίζου» που είπε ο Θεός στον Άγιο Σιλουανό;

Κ.Κ.: Αυτό είναι που έμαθα από τον π. Ζαχαρία. Στον κόσμο, λόγω της πεπτωκυίας φύσης η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η υπερηφάνεια και όταν είσαι υπερήφανος είσαι δεκτικός σε όλους τους δαίμονες. Αυτή είναι η φυσική κατάσταση της ύπαρξης. Και όταν ο Χριστός είπε στον Άγιο Σιλουανό ότι οι δαίμονες επιτίθενται μόνο στους υπερήφανους τότε κατάλαβε ότι υπάρχει και η πνευματική υπερηφάνεια. Και ο π. Ζαχαρίας είπε ότι η ταπείνωση πάει τον νου μας κάτω, τον κρατάει στον Άδη, κατηγορεί τον εαυτό μας. Η κάθοδος στον Άδη  είναι ο μόνος χώρος όπου ο διάβολος δεν μπορεί να μας ακολουθήσει  επειδή η ταπείνωση είναι κόλαση για τον διάβολο. Καίγονται, υποφέρουν είναι σαν τα κοτόπουλα, ψήνονται. Κάτι τέτοιο δεν είναι για όλους. Ο π. Ζαχαρίας το χρησιμοποίησε κάποια στιγμή στο μοναστήρι σε μία αδελφή σαν κανόνα και ο Γέροντας Σωφρόνιος του είπε «Είσαι τρελός». Αλλά για μας του απλούς ανθρώπους η φράση μπορεί να ερμηνευτεί ως εξής: να δούμε υπό το φως του Αγίου Πνεύματος το πόσο μακριά βρισκόμαστε από τον Θεό και αυτό είναι κατάδυση προς τα κάτω και καταδίκη του εαυτού μας. Και τότε το Άγιο Πνεύμα έχει κενό χώρο για να έρθει σε μας. Και έτσι έρχεται η χάρις επειδή δεν είναι εκεί οι δαίμονες. Η Χάρις θα μας απελευθερώσει.

XanthiNews:  Νιώθετε συγγενής με τους Έλληνες που είναι Χριστιανοί ορθόδοξοι;

Κ.Κ.: Φυσικά. Ξέρετε ότι στην οικογένειά μου με βαρούσαν μερικές φορές. Οι συγγενείς μου με βαρούσαν επίσης μερικές φορές. Οι ζηλωτές ξέρετε. Δεν ξέρω αν θα έπρεπε να το πω αλλά στην Αθήνα είπα ότι θα πήγαινα στην κόλαση για να κηρύξω τα καλά νέα και ξέρω τι σημαίνουν τα καλά νέα και ένας μου είπε καλώς ήρθες στην κόλαση, ήρθες στην Ελλάδα. Επομένως μπορώ να πω ότι νιώθω συγγενής επειδή όταν πηγαίνω στην Μόσχα, στο Βουκουρέστι, στην Σόφια, οπουδήποτε στον ορθόδοξο κόσμο και πηγαίνω στην Θ. Λειτουργία νιώθω ότι πηγαίνω στο σπίτι μου και είμαι με την οικογένειά μου. Όπου υπάρχουν άνθρωποι συνυπάρχει και η ανθρώπινη αδυναμία, αλλά αυτό δεν πειράζει. Όταν φτάνεις σε κάποιο επίπεδο παύεις να κρίνεις, αλλά μερικές φορές πονάει όταν είναι πραγματικά άγριοι. Πονάει αλλά και ο Θεός υπέφερε. Όταν λες στους ορθόδοξους ότι έχεις επαφές με τους προτεστάντες δεν τους αρέσει. Με καλούν και δίνω ομιλίες και ορθόδοξοι λένε ότι αυτό είναι κακό. Και έχω μερικούς σοβαρούς εχθρούς στην Ρουμανία. Ήμουν εκεί Μάιο και Ιούνιο καθώς και τον Οκτώβριο και κάποιοι μοναχοί αντέδρασαν τόσο άσχημα που χρειάστηκε να παρέμβει ο πατριάρχης για να ησυχάσουν. Δουλεύω με τους προτεστάντες, δίνω ομιλίες και όταν προσευχόμαστε νιώθω την θέρμη τους πολύ περισσότερο από πολλούς ορθόδοξους και πραγματική αγάπη να βοηθήσουν, αλλά δυστυχώς δεν έχουν την σωστή πίστη. Πως μπορούμε να τους κρίνουμε και να τους πούμε δαίμονες και διαβόλους; Αυτό είναι λάθος. Δίνουν εκατομμύρια ευρώ και έχουν ιδρύσει προτεσταντικά ιδρύματα στην Βουλγαρία, την Ρουμανία, σε μοναστήρια, επομένως μπορούμε να πούμε ότι είναι κακοί άνθρωποι; Και δίνουν τα χρήματα με άνεση. Όταν ξύπνησα στην Ελλάδα βρήκα στα πράγματά μου χρήματα από προτεστάντες που με φιλοξένησαν στην Ελβετία, που μου τα έδωσαν για να τα χρησιμοποιήσω για οποιοδήποτε καλό σκοπό. Επειδή είμαι γνωστός στον προτεσταντικό κόσμο έχουν αγοράσει 500 αντίτυπα των βιβλίων του Γέροντα Σωφρονίου και μου λένε ότι ήταν τόσο καιρό με προκαταλήψεις και με φτωχή πίστη. Αυτά που διαβάζουμε εδώ είναι υπέροχα. Και κάποιοι άλλοι προτεστάντες γίνονται ορθόδοξοι. Είναι λάθος που δουλεύω με αυτούς τους ανθρώπους; Και οι ορθόδοξοι με κατηγορούν ενώ δεν μεταστρέφουν τον κόσμο αλλά τον διώχνουν μακριά από την Εκκλησία. Μερικές φορές κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Προτιμώ να μου επιτίθενται και να κάνω το έργο της αγάπης.