Η μικρή και μεγάλη παράκληση στην Παναγία μας μέχρι 13 Αυγούστου

Καλό μήνα και Καλή Παναγιά.

Ο Αύγουστος έχει το Πάσχα του καλοκαιριού. Το πρώτο δεκαπενθήμερο είναι αφιερωμένο στην Υπεραγία Θεοτόκο. Από την 1η μέχρι την 13η μέρα εκτός από τα Σάββατα και την παραμονή της εορτής της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (5 του μηνός) στον Εσπερινό μετά το "Νυν απολύεις" ψάλλονται μία ο ένας και μία ο άλλος ο Μικρός και Μεγάλος Παρακλητικός Κανόνας, αρχίζοντας από τον Μικρό που είναι ο πιο γνωστός και πιο εύκολος, αφού μπορεί να τον ψάλλει ο οποιοσδήποτε.

Τις Κυριακές ψάλλεται ο Μεγάλος Παρακλητικός Κανόνας, άσχετα με τη σειρά.

Ο μικρός κανών φέρεται υπό το όνομα του Θεοστηρίκτου μοναχού ή του Θεοφάνους, πού ίσως πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο που χαρακτηρίζεται πότε με το κοσμικό, πότε με το μοναχικό του όνομα. Ποιος όμως από τους πολλούς ομώνυμους ποιητές είναι ο συντάκτης του κανόνος αυτού δεν είναι εύκολο να προσδιορισθεί. Του μεγάλου ποιητής είναι ο τελευταίος αυτοκράτωρ της Νικαίας Θεόδωρος Δούκας ο Λάσκαρις (1222-Ι258). Ο δεύτερος αυτός κανών έχει μάλλον προσωπικό χαρακτήρα και αναφέρεται ειδικώς στα παθήματα και τις περιστάσεις του βίου του πολύπαθους αυτού βασιλέως. Ο πρώτος είναι γενικότερος και ταιριάζει σε κάθε άνθρωπο θλιβόμενο, ασθενούντα και πάσχοντα από πνευματικές και σωματικές ασθένειες, από επιβουλές δαιμονικές και κάθε άλλο ψυχοσωματικό κίνδυνο.*

Και οι δύο κανόνες ψάλλονται σε ήχο πλ. δ΄. Η α’ ωδή του μικρού έχει ειρμό το «Υγράν διοδεύσας», του μεγάλου το «Αρματηλάτην Φαραώ». Και οι δύο αμιλλώνται στην εκλογή ωραίων εικόνων, λεπτού και ευγενούς τρόπου εκφράσεως της δεήσεως, ζωηρής περιγραφής των θλίψεων και των συμφορών και των αισθημάτων πίστεως, πόνου, αλλά και ελπίδος και εγκαρτερήσεως. Ο θρήνος του πιστού δεν είναι έκφραση απογνώσεως και απελπισίας, αλλά αίτηση του θείου ελέους και της βοηθείας της Θεοτόκου για τη συνέχιση του αγώνος του βίου και για την νικηφόρο αντιμετώπιση των πειρασμών.*

*( + Ιωάννου Μ. Φουντούλη, Λογική Λατρεία, Εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, σ. 173-178)