Με ανθρωπιά ξεκίνησαν οι πανελλαδικές-Ενδεικτικές απαντήσεις

Γράφει η Άννα Λασχαρίδου, φιλόλογος

Η αυλαία των πανελληνίων εξετάσεων άνοιξε και το θέμα που κλήθηκαν να διαπραγματευτούν οι υποψήφιοι ήταν ο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ.

Ένας θεματικός κύκλος διδαγμένος αλλά και αναγκαίος να γίνει βίωμα από όλους μας στην εποχή που ζούμε! Εύχομαι το μήνυμα του κειμένου να γίνει έμβλημα όλων μας.

Παρακάτω στέλνω τις προτεινόμενες - ενδεικτικές απαντήσεις για όσους αναγνώστες ενδιαφέρονται.

Καλή συνέχεια παιδιά...!

Ενδεικτικές Απαντήσεις

Α. Στο κείμενο ο συγγραφέας πραγματεύεται το θέμα του ανθρωπισμού. Παρουσιάζει αρχικά την αξία του προβάλλοντας τη σύγχρονη μορφή του, αυτή της  ανθρωπιάς. Βασιζόμενος σε πρότυπα ανθρωπισμού του παρελθόντος παραθέτει τα χαρακτηριστικά του ανθρωπιστή και τονίζει τη παρελθοντική σημασία της ανθρωπιάς. Ο συγγραφέας αποδίδει την επιτακτική ανάγκη της εποχής για αναβίωση του ανθρωπισμού στην αλλοίωση του με το πέρασμα των χρόνων, πράγμα που οφείλεται στον τρόπο και στην κατάχρηση της ανθρωπιάς από τον ίδιο τον άνθρωπο. Διότι ο τελευταίος με τις καθημερινές του επιλογές και εξαιτίας της αποξένωσης που βιώνει κατόρθωσε να παραποιήσει το νόημά της και να υπονομεύσει την αξία της. Γι’ αυτό τελικά προτείνεται η αναγκαιότητα της ατομικής πρωτοβουλίας και ο παραγκωνισμός του «εγώ» για την εδραίωση των ανθρωπιστικών αρχών. Μόνο η δραστηριοποίηση καθενός ξεχωριστά και το αίσθημα αλτρουισμού που βοηθήσει το άτομο να λέγεται άνθρωπος.

Β1. Οι αξίες και τα ευγενή αισθήματα του ανθρώπου δεν υπονομεύονται μόνο σε δυσχερείς εποχές. Στόχος του ατόμου ιδιαίτερα σε εποχές ευημερίας και ανάπτυξης καθίσταται σχεδόν πάντα η απόκτηση όλο και περισσότερων αγαθών` υλικών αγαθών κυρίως που υπόσχονται την προσωπική ανάδειξη και διάκριση του καθένα. Η κοινωνική θέση του ατόμου, η επιτυχία και η ευτυχία του ισοδυναμούν με την αδιάκοπη θέλησή του για κατανάλωση, διασκέδαση και – σε κάποιες περιπτώσεις – ασυδοσία. Έτσι, όμως χάνει το νόημα της ζωής εφόσον κατατρύχεται μόνο από τη δίψα για αυτοπροβολή αδιαφορώντας μεν για τον τρόπο με τον οποίο θα την επιτύχει ενώ παράλληλα αποστασιοποιείται από τον συνάνθρωπο και από τα προβλήματά του. Εντούτοις, μένοντας απαθής απέναντι στο γείτονα, στο φίλο ή στον οποιονδήποτε αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητάς του, το ίδιο το άτομο χάνει τον εαυτό του, παύει να λέγεται άνθρωπος και απανθρωποποιείται.

Β2.α) Η πρώτη παράγραφος του κειμένου αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων. Πιο συγκεκριμένα:

Με ορισμό: ορίζεται η έννοια «ανθρωπιά» και δίνονται τα στοιχεία που την απαρτίζουν: «τη συμπόνια, τη συμμετοχή,»  Υπάρχουν ακόμη και ενδεικτικές φράσεις: «Η “ανθρωπιά” είναι μια λέξη .… ένας όρος …  εννοούμε, φυσικά…»

Με παραδείγματα: η θεματική περίοδος χρειάζεται  διερεύνηση και ο συγγραφέας χρησιμοποιεί το παράδειγμα του ανθρωπιστή Ντυνάν («Ο Ντυνάν….ο ιδρυτής του «Ερυθρού Σταυρού», υπήρξε ένας τέτοιος ανθρωπιστής») που αντλεί από την ιστορική πραγματικότητα. Υπάρχει ακόμη και η ενδεικτική φράση: για παράδειγμα

Β2.β)

έτσι: δηλώνει συμπέρασμα

ωστόσο: δηλώνει αντίθεση

Β3.α)

αναλίσκεται: ξοδεύεται

οικουμενική: καθολική

διαστρεβλώσεις: παραποιήσεις

ολωσδιόλου: τελείως

ευζωίας: ευημερίας

β)

κοινόχρηστος: ιδιωτικός

συμμετοχή: αποχή

αυτοακυρώνεται: αυτοαναδεικνύεται

γνώση: άγνοια

αδιάκοπης: ασυνεχούς, διακεκομμένης

Β4. α )

«αυτός είναι μεγάλος ανθρωπιστής» : παράθεση ευθέος λόγου

«Ερυθρού Σταυρού» : όνομα παγκόσμιας ανθρωπιστικής οργάνωσης

     β) μεταφορικές φράσεις

- μια λέξη, μια έκφραση, που βρίσκεται ολοένα στο στόμα μας, σιγά σιγά φτωχαίνει, αδειάζει, αποστεώνεται,

- Η ανθρώπινη λαιμαργία, η δίψα της ευζωίας

- Η ανθρωπιά είναι κυκλική παρουσία

Γ.

Επικοινωνιακό πλαίσιο:

ΑΡΘΡΟ =>ΤΙΤΛΟΣ + ΑΦΟΡΜΗΣΗ

Υπάρχει ανθρωπισμός;

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

«Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η αδιαφορία……την προηγούμενη εβδομάδα. Το γεγονός έφερε ξανά στο προσκήνιο το δυσάρεστο θέμα της κρίσης των ανθρωπιστικών αξιών στη σύγχρονη εποχή…»

Ø  Σύντομη αναφορά στους παράγοντες που κλονίζουν τον ανθρωπισμό.

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ

 Α΄ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: φαινόμενα έλλειψης ανθρωπιάς

ατομο

·         Έλλειψη ανθρωπιστικών προτύπων

·         Εγωκεντρισμός, ωφελιμισμός

·         Έλλειψη αλτρουισμού # αδιαφορία για το συνάνθρωπο

·         Πάθος για απόκτηση υλικών αγαθών

·         Τάσεις προσωπικής ανέλιξης, εξυπηρέτηση ατομικιστών συμφερόντων

κοινωνία

·         Ρατσισμός, κοινωνικές διακρίσεις

·         Περιθωριοποίηση ευπαθών κοινωνικών ομάδων (άτομα με ιδιαιτερότητες, γυναίκες, παιδιά)

·         Βία – Εγκληματικότητα

·         Καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων (βασανιστήρια, πόλεμοι)

·         Κοινωνική εξαθλίωση

·         Φτώχεια, πείνα

Β΄ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: δραστηριότητες που θα περιορίσουν το έλλειμμα ανθρωπιάς

ατομο

·         Ευαισθητοποίηση πολιτών με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα

·         Επαγρύπνηση όλων έναντι στα φαινομένα περιθωριοποίησης συγκεκριμένων ομάδων

·         Ευαισθησία για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων

·         εθελοντική προσφορά, που αποτελεί ευκαιρία και αφορµή να βιώσει το πνεύµα του αλτρουϊσµού, να προσεγγίσει τον άνθρωπο ως αυταξία, να αντλήσει ψυχική ικανοποίηση και να αισθανθεί χρήσιµο και δηµιουργικό µέλος της κοινωνίας που ζει.

·         Αξιοποίηση επαγγελματικής γνώσης και προσωπικής πρωτοβουλίας με σκοπό τη βελτίωση της καθημερινότητας όλων

·         ∆ιαµορφωση άτοµων µε δηµοκρατική συνείδηση, τα οποία λειτουργούν µε βάση το διάλογο

·          σεβασµός στα δικαιώµατα των άλλων, διαλλακτικότητα

·         υψηλό αίσθηµα ευθύνης

·          ενεργή συµµετοχή στα κοινά

κοινωνία

·         Προβολή της υψηλής πολιτιστικής στάθµης και του ανθρωπιστικού προσανατολισµού της εκάστοτε κοινωνίας, επαναφέροντας στο προσκήνιο την ιδεολογία του ανθρωπισµού

·         Καταπολέμηση προκαταλήψεων και φανατισμών

·         Απόκτηση κοινωνικής συνείδησης

·         Ανθρωπιστική παιδεία (θα πρέπει να απαλλαγεί από το χρησιµοθηρικό πνεύµα και τη στείρα εξειδίκευση αποκτώντας έναν ανθρωποκεντρικό προσανατολισµό)

·         Εθνική ενότητα και ομοψυχία

·         Δυνάμωση κοινωνικών θεσμών και δεσμών μεταξύ των πολιτών

·         Τόνωση και οικονομική ενίσχυση ανθρωπιστικών οργανώσεων από την πολιτεία

·         Οργάνωση της κοινωνικής συµβίωσης µε βάση τις αρχές της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της µέριµνας για τον πάσχοντα συνάνθρωπο

·         Παροχή υλικής βοήθειας και ψυχικής υποστήριξης σε ευπαθείς κοινωνικές οµάδες, βελτιώνοντας άµεσα την ποιότητα ζωής τους.

·

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Αποτελεί, λοιπόν, επιταγή της εποχής µας ο επαναπροσδιορισµός των αξιών και ο εξανθρωπισµός του ατόµου µέσα από την καλλιέργεια µιας ανθρωπιστικής συνείδησης. Άλλωστε, η ευαισθησία µε την οποία µια κοινωνία προσεγγίζει έµπρακτα αδύναµες οµάδες αποτελεί δείγµα του πολιτισµού της.