ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: «Το φαρισαϊκο αμαρτημα»

Μὲ ἱερὸ ἐνθουσιασμὸ ὁ φαρισαῖος ὑμνεῖ τὸν ἑαυτό του. Τὸν θαυμάζει, διακηρύττει τὴν ἁγιότητα καὶ τὴν ὑπεροχή του. Δὲ μοιάζει αὐτὸς μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ποὺ εἶναι βουτηγμένοι στὴν κλεψιά, τὴν τοκογλυφία, τὴν ἀνηθικότητα. Ἔτσι ἀρχίζει ἡ προσευχή του στὸ Ναό. Ὁ ὑπερήφανος, ὅταν πρόκειται νὰ τονίσει τὴν ὑπεροχή του, λίγο νοιάζεται ἂν μειώνει τοὺς ἄλλους.

Ἂς ἀναλογισθοῦμε κι ἐμεῖς, ὑπερτιμώντας τὶς πράξεις καὶ τὰ προσόντα μας, πόσες φορὲς ἀναπαυόμαστε στὶς ψεύτικες δάφνες τῶν ἱκανοτήτων καὶ τῶν ἐπιτευγμάτων μας. Ἡ λαχτάρα νὰ ὑψώσουμε και νὰ προβάλουμε τὸν ἑαυτό μας μπορεῖ νὰ μολύνει ἀκόμα καὶ καλὲς προσπάθειες, ὅπως ἡ προσευχή.

Ἐξετάζουμε μὲ ζῆλο τὴ ζωὴ τῶν ἄλλων. Ἀνθρώπινα μικροσφάλματα τῶν ἄλλων τὰ θεωροῦμε ἐγκλήματα. Καὶ δὲ μένουμε ὡς ἐκεῖ. Ἐπιζητοῦμε εὐκαιρία νὰ τὰ φέρουμε στὴ δημοσιότητα, γιὰ νὰ φανεῖ ἡ δική μας ὑπεροχή. Μερικὲς φορὲς προσπαθοῦμε νὰ χρωματίσουμε τὶς κρίσεις μας γιὰ τοὺς συνανθρώπους μας μὲ λύπη τάχα γιὰ τὸ λάθος τοῦ ἄλλου. Φροντίζουμε νὰ ἀποκρύψουμε ἀπὸ τοὺς γύρω μας καὶ ἀπὸ τὴν ἴδια μας τὴ συνείδηση τὰ πραγματικὰ ἐλατήρια ποὺ μᾶς κινοῦν. Ντύνουμε μὲ ἔνδυμα ἀμεροληψίας τὴν πρόθεσή μας νὰ μειώσουμε τοὺς ἄλλους γιὰ νὰ ὑψώσουμε τὸν ἑαυτό μας.

Ἡ λανθασμένη στάση ἔναντι τοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ τῶν ἄλλων, ποὺ ὑπάρχει στὸ φαρισαϊκὸ φρόνημα, συνδέεται μὲ μιὰ λανθασμένη στάση ἔναντι τοῦ Θεοῦ. Στὴν προσευχὴ τοῦ τελώνη ὁ Θεὸς εἶναι τὸ ὑποκείμενο∙ «ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ». Ἀντίθετα, στὴν προσευχὴ τοῦ Φαρισαίου, ὑποκείμενο εἶναι τὸ ἐγώ του∙ «ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι, ὅτι οὐκ εἰμί ὥσπερ οἱ λοιποί.»

Αὐτὴ εἶναι ἡ ρίζα τοῦ φαρισαϊκοῦ ἁμαρτήματος: ὅταν κέντρο τῆς ὑπάρξεώς μας δὲν εἶναι ὁ Θεός, ἀλλὰ ὁ ἀσήμαντος ἑαυτός μας. Πρόκειται γιὰ μιὰ καταστροφικὴ ἀλλοτρίωση. Τὰ ἁμαρτήματα τοῦ τελώνου μπορεῖ νὰ ἔχουν διαβρώσει τὴν ψυχή του, στὸ βάθος της ὅμως διατηρεῖ τὴ νοσταλγία γιὰ τὸ Θεό.

Ἀντίθετα ἡ οἴηση τοῦ Φαρισαίου ναρκώνει καὶ δηλητηριάζει τὸ κέντρο τῆς ὑπάρξεώς του, κρυμμένη πίσω ἀπὸ μιὰ φαινομενικὴ λάμψη. Τελικά, ἡ ἀπόδοση τῶν ἐπιτευγμάτων μας στὸν ἑαυτό μας, σημαίνει ἄρνηση τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ.

Ἡ προσευχή, ἀδελφοί, ἡ εὐγενέστερη πράξη τοῦ ἀνθρώπου, μᾶς καταδικάζει ὅταν δὲν γίνεται μὲ ταπείνωση καὶ μὲ ἀγάπη γιὰ ὅλο τὸν κόσμο. Καὶ αὐτὸ μᾶς διδάσκει ἡ σημερινὴ Εὐαγγελικὴ Περικοπή.

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως