Γνωρίζοντας τις αρχοντικές εκκλησίες της Σταυρούπολης

Οι αρχοντικές εκκλησίες και τα πανέμορφα παρεκκλήσια της ορεινής Σταυρούπολης έγιναν γνωστά μέσα από την εκπομπή: «Γνωριμία με τις ενορίες μας» στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Μητρόπολης Ξάνθης και Περιθεωρίου «Διακονία στα FM» 93.8 τη Δευτέρα 03/02/2014. Καλεσμένος της Νάντιας Νάκου ήταν ο Πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης μας και εφημέριος π. Σωφρόνιος.

Ο Ναός της Ευαγγελίστριας

Ο Ιερός Ναός της Ευαγγελίστριας Ξάνθης κτίσθηκε το 1858 από τον Μητροπολίτη Ευγένιο. Είναι τρίκλητη βασιλική και τρισυπόστατος. Πέρα από την Κεντρική Αγία Τράπεζα που είναι αφιερωμένη στην Ευαγγελίστρια, είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο και στον Άγιο Γεώργιο.

Στο ναό έγινε ανακαίνιση το 2003 όταν επισκέφθηκε την περιοχή μας ο Οικουμενικός Πατριάρχης (με αφορμή την αγιοκατάταξη του Αγίου Θεοφάνους Επισκόπου Περιθεωρίου) που δώρισε ασημένιο θυμιατό και είχε πει στον ιερέα ότι η εκκλησία του θύμισε τις αντίστοιχες της πατρίδας του, της Ίμβρου!

Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, οι πρόσφυγες από τον Άγιο Κωνσταντίνο και Αγία Ελένη, από το Καρά Τεπέ της Βιθυνίας έφεραν εικόνες και κειμήλια, τα οποία φυλάσσονται.

Οι σημαντικές εικόνες της Εκκλησίας είναι: στο τέμπλο η πανέμορφη εικόνα του Ευαγγελισμού από αγιογράφο από το Νευροκόπι που σήμερα βρίσκεται στη Βουλγαρία. Η εικόνα του Ταξιάρχη (πολιούχος της Σταυρούπολης) επάργυρη με ασημένιο πουκάμισο. Η εικόνα της Θεοτόκου του 19^ου αιώνος στο κεντρικό προσκυνητάρι. Η εικόνα «Ρόδον το Αμάραντον» της Παναγίας Βρεφοκρατούσας με το Χριστό να κρατάει τριαντάφυλλο και από πίσω έχει αναρριχόμενη τριανταφυλλιά και σε αυτήν μπροστά διαβάζονται οι Χαιρετισμοί στην Υπεραγία Θεοτόκο.

Επίσης υπάρχουν δύο κεντητοί Επιτάφιοι που βρίσκονται σε γυάλινες προθήκες στο κέντρο του Ναού.

Ανακαινίστηκε πρόσφατα το Πρεσβυτέριο που μπορεί να στεγάσει τον εφημέριο και την οικογένεια του.

Ο Ναός του Ταξιάρχη

Ο Ταξιάρχης είναι πολιούχος της Σταυρούπολης γιατί στην περιοχή έχουν δει την θαυματουργική παρέμβαση Του. Στην εποχή της Τουρκοκρατίας που δεν υπήρχαν γιατροί και φάρμακα, οι άνθρωποι ξημερώνονταν στον Ταξιάρχη και θεραπεύονταν. Όταν υπήρχε το «βουλγαρικό ζήτημα της εξαρχίας» το 1870 που έγινε προσπάθεια εκβουλγαρισμού της περιοχής, η εκκλησία αυτή ήταν των ελληνοφώνων ορθοδόξων.

Είναι ιστορικός ναός. Δυστυχώς δεν έμειναν μαρτυρίες για τον παλιό ναό που ήταν κτισμένος κάτω από το έδαφος. Την δεκαετία του 1950 μετά από πυρκαγιά κατεδαφίστηκε και ανεγέρθηκε ο ναός που ακόμη υπάρχει. Οι εικόνες του σώζονται στην Ευαγγελίστρια. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ο Μητροπολίτης με τον εφημέριο και το εκκλησιαστικό συμβούλιο μετέφεραν 4 εικόνες στο μουσείο στην Παναγία Αρχαγγελιώτισσα.

Ο ναός είναι στην πρώτη είσοδο της Σταυρούπολης ερχόμενοι από Ξάνθη. Είναι μεγάλος και λουσμένος από το φως. Υπάρχει κιόσκι στην αυλή που γίνονται εκδηλώσεις. Στην πανήγυρη του στις 8 Νοεμβρίου γίνεται λιτανεία της εικόνας από το ναό, μετά στην πλατεία και επιστρέφει όπου προσφέρονται εδέσματα και γίνεται γλέντι. Ιδιαίτερη είναι η συμμετοχή των νέων ανθρώπων του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Ορφέας και της ποδοσφαιρικής ομάδας Δόξα Σταυρούπολης.

Μάλιστα οι Σταυρουπολίτες της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας έχουν ονομάσει τους συλλόγους του «Ταξιάρχης» και «Ευαγγελίστρια» κρατώντας δεσμούς με την περιοχή.

Στο Ναό έγινε πρόσφατη ανακαίνιση και συγκεκριμένα τοποθετήθηκε ξύλινη οροφή διακοσμημένη και θα αλλάξουν στο μέλλον και το δάπεδο.

Επτά παρεκκλήσια στη Σταυρούπολη

Στις πρώτες στροφές μετά το Λυκοδρόμιο είναι πάνω σε λόφο το παρεκκλήσιο του Προφήτη Ηλία, που έχει υπέροχη θέα του ανάγλυφου της ορεινής περιοχής. Είναι μονόχωρος χωρίς τέμπλο. Η Αγία Τράπεζα είναι χτισμένη.

Μετά το κιόσκι όπου υπάρχει πυρασφάλεια το καλοκαίρι, υπάρχει εξωκκλήσι με υπόστεγο της Αγίας Τριάδος. Έχει την ωραιότερη θέα του ρου του ποταμού Νέστου. Είναι μονόχωρος με τέμπλο. Χτίστηκε από τους κατοίκους στα τέλη του Εμφυλίου με εθελοντική εργασία. Πανηγυρίζει στην εορτή του Αγίου Πνεύματος. Στην ίδια τοποθεσία χτίστηκε και άλλος ναός όπου γίνεται το πανηγύρι, που προσφέρονται εδέσματα.

Μέσα στη Σταυρούπολη: το παρεκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων κοντά στο Ναό των Ταξιαρχών. Το παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου που γιορτάζει στις 2 Μαΐου. Στο ρέμα που κατεβαίνει από την Καλλιθέα είναι το παρεκκλήσιο της Αγίας Παρασκευής μέσα στα πλατάνια. Το παρεκκλήσιο του Αγίου Δημητρίου δίπλα στον σιδηροδρομικό σταθμό που χτίστηκε από τους εργαζόμενους του σταθμαρχείου. Το παρεκκλήσιο της Αγίας Κυριακής που βρίσκεται στο πεδίο βολής. Το παρεκκλήσιο της Αγίας Μαρίνας που υπάρχει σε ιδιωτικό χώρο.

«Ο πλούτος της περιοχής είναι τα εξωκκλήσια της και οι Άγιοι της» τόνισε ο π. Σωφρόνιος.

Επισκοπείο  

Ανήκει στη Μητρόπολη Ξάνθης. Στέγαζε την Οικοκυρική Σχολή που Διευθύντρια της ήταν η νυν Ηγουμένη της Μονής Αγίου Ιωάννη Θεολόγου Σουρωτής Φιλοθέη, όπου υπάρχει το σκήνωμα του Γέροντος Παϊσιου και η κάρα του Αγίου Αρσενίου Καππαδόκη. Από τις πρώτες μοναχές ήταν κοπέλες της ορεινής μας περιοχής μας που πήγαιναν στην Οικοκυρική.

Ο αείμνηστος Δήμαρχος Σταυρούπολης Χαρίλαος Ανθόπουλος βοήθησε σημαντικά στην ανακαίνιση του Επισκοπείου.

Στον ισόγειο όροφο του Επισκοπείου υπάρχουν εικόνες και λειτουργεί σαν μουσείο.

Το μαθητικό οικοτροφείο όταν έπαψε ανάγκη να υπάρχει έγινε Λέσχη Αξιωματικών και είναι εγκαταλελειμμένο αρκετά χρόνια. Αλλά αναμένεται να αξιοποιηθεί.

Τέλος ο π. Σωφρόνιος κάλεσε όλους να επισκεφθούν την ενορία της Σταυρούπολης ενόψει και των εκδηλώσεων της Καθαράς Δευτέρας.
Τη Δευτέρα 10-02-2014 η εκπομπή "Γνωριμία με τις ενορίες μας" παρουσιάζει την ενορία του Ναού Αγίου Θεοφάνους στην Ξάνθη με καλεσμένους τον εφημέιο π. Πέτρο και τον κατηχητή και ψάλτη κ. Χρήστο Πέτσινα.
Τέλος ο π. Κωνσταντίνος από το Ναό Αγίου Ραφαήλ Νικολάου και Ειρήνης αναφέρεται στα λείψανα των Νεομαρτύρων που θα έρθουν την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου.