Το βασικό
ερώτημα, που έθεσε αμυνόμενος ο νομικός στον Ιησού στην σημερινή Ευαγγελική
περικοπή ήταν: «και τις εστί μου πλησίον»· Ο Κύριος όμως με την παραβολή του
καλού Σαμαρείτη τοποθετεί την ερώτηση σ’ ένα διαφορετικό πλαίσιο. Το ερώτημα
του συνομιλητού του ήταν ποιό είναι το αντικείμενο της αγάπης, ποιός πρέπει να
θεωρείται «πλησίον». Ο Χριστός μετά την παραβολή ρωτά ποιός ενήργησε ως
πλησίον, στρέφει δηλαδή την προσοχή στο υποκείμενο της αγάπης· «τις ουν τούτων των τριών πλησίον δοκεί σοι γεγονέναι...».
Αντιστρέφει το ερώτημα και διευρύνει αφάνταστα τον ορίζοντα στο συζητούμενο
πρόβλημα.
Το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν» ήταν μία παλιά εντολή για τους
Ιουδαίους. Το κρίσιμο όμως σημείο, στο οποίο υπήρχαν πολλές συζητήσεις, ήταν
ποιός πρέπει να θεωρείται πλησίον. Σύμφωνα με τον ιουδαϊκό Νόμο η έννοια του
πλησίον ήταν συχνά συγκεχυμένη και περιορισμένη. Μερικοί νομοδιδάσκαλοι υποστήριζαν ότι είναι παράνομο
να βοηθήσεις μία εθνική γυναίκα στην οδύνη του τοκετού, διότι επρόκειτο να
γεννηθεί ένας άλλος εθνικός. Για τους Φαρισαίους, ο απλός αγράμματος λαός δεν
εθεωρείτο «πλησίον». Οι Εσσαίοι πάλι έβλεπαν ως πλησίον μόνον όσους ανήκαν στην
κοινότητά τους και κήρυτταν το μίσος κατά παντός «υιού του σκότους».
Ο Κύριος με την παραβολή που διηγείται
ελευθερώνει την έννοια του πλησίον από συναρτήσεις γεωγραφικές, φυλετικές,
θρησκευτικές. Ο ιουδαίος νομικός ζητά τα όρια της έννοιας του πλησίον και ο Χριστός τονίζει ότι δεν
υπάρχουν όρια στο χρέος της αγάπης. Πλησίον είναι ο κάθε άνθρωπος που βρίσκεται
σε ανάγκη, αδιακρίτως έθνους, φυλής, θρησκευτικού πιστεύω, κοινωνικής τάξεως.
Εκείνο που βαρύνει είναι ο άνθρωπος ως εικόνα Θεού. Και το ουσιαστικό
πρόβλημα δεν είναι ποιός «είναι» ο
πλησίον, αλλά το πως θα γινόμαστε πλησίον σε κάθε άνθρωπο που χρειάζεται
βοήθεια. Δεν πρόκειται πλέον για μία έννοια στατική, αλλά δυναμική.
Ο Κύριος, με την αποκαλυπτική
περιγραφή Του, δεν διευρύνει απλώς το νόημα του «πλησίον», αλλά συγχρόνως κάνει
αυστηρή κριτική στη θρησκευτική νοοτροπία της εποχής Του.
Αυτό που διδάσκεται κανείς από την σημερινή
Ευαγγελική περικοπή είναι πως η αγάπη αρχίζει με μια συμμετοχή προσωπική,
ενεργητική, δεν είναι ένα απλό, ευγενικό, αόριστο συναίσθημα, είναι ελεύθερη
από αναζήτηση ανταλλαγμάτων, ελεύθερη από το βραχνά της αναγνωρίσεως.
Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου