Έφυγε ο Θ. Εξάρχου-Αιώνια η μνήμη του και το έργο του

Ο Θωμάς Εξάρχου ο ιστορικός της πόλης μας δεν είναι πια σε αυτή τη ζωή ως φυσική παρουσία, αλλά παραμένει το σημαντικό έργο του, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Σήμερα το πρωί τελέστηκε η εξόδιος ακολουθία στον Άγιο Ελευθέριο. Έφυγε πλήρης ημερών 92 ετών ήταν όμως πάντα όρθιος και με διαύγεια πνεύματος.

Τον γνώρισα όταν εργαζόμουν στην εφημερίδα Εμπρός το 2001 και από τότε πάντοτε όταν τον συναντούσα είχε πάντα να πει κάτι όμορφο με το χαμόγελο στα χείλη. Για μένα ήταν ένας ωραίος άνθρωπος, πέρα από ιστορικός. Και κρατάω ως φυλαχτό τα λόγια του ότι ο ιστορικός του μέλλοντος θα ανατρέξει και στα ρεπορτάζ μου για να γράψει την ιστορία της περιόδου που έγραφα.

Ένας Γιαννιώτης που αγάπησε πολύ την Ξάνθη και αυτό φάνηκε μέσα από τα πολλά βιβλία που έγραψε και την μεγάλη έρευνα που έκανε. Με τη σύζυγο του ως συμπαραστάτη πήγαινε σε ιστορικά αρχεία της χώρας και έψαχνε ατελείωτες ώρες, πληροφορίες για την Ξάνθη. Ακούραστος και γεμάτος όρεξη για να αποκαλύψει όλα εκείνα που οφείλουμε να γνωρίζουμε όσοι αγαπάμε να ξέρουμε την ιστορία του τόπου μας.

Τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια του.

Ο ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΤΟΥ Θ. ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ

Ο επικήδειος λόγος του Θανάση Μουσόπουλου περιείχε την αγάπη που του είχε όπως και πολλοί Ξανθιώτες.

«Θωμά,

Δεν θα σ’ αφήσω να φύγεις.

Πού θα μας αφήσεις, πού θα’ αφήσεις την πόλη π’ αγάπησες, την πόλη που επέλεξες να ζήσεις, την πόλη που τίμησες και σε τίμησε;

Θωμά,

Δεν θα σ’ αφήσω να φύγεις.

Πού θ’ αφήσεις ανθρώπους οικείους και φίλους, συνεργάτες και συναγωνιστές στον καλό τον αγώνα της Ζωής; Στο Δημοτικό Συμβούλιο, στο Νοσοκομείο και στη Φροντίδα της Τρίτης Ηλικίας. Η αγάπη σου μας ανάγκαζε να γίνουμε καλύτεροι και δημιουργικοί.

Θωμά,

Δεν θα σ’ αφήσω να φύγεις.

Τα πολιτιστικά όνειρα σε δύσκολα χρόνια που  υλοποίησες στη ΦΕΞ,  τις παρουσίες των σοφών βιβλίων σου και τις άλλες εκδηλώσεις στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης,  τις περπατησιές στο Δίκτυο Λόγου και Πράξης, στο Μονοπάτι της Ζωής.

Θωμά,

Δεν θα σ’ αφήσω να φύγεις.

Έχεις αφήσει τόσα πίσω σου, δεν μπορείς να τα εγκαταλείψεις. Κι όταν πριν κάμποσες μέρες μιλήσαμε για τελευταία φορά μια φθινοπωρινή εσπέρα για να πάρεις τις «Ανάσες και τις Σκιές της παλιάς πόλης» όπου δημοσιεύτηκε κείμενό σου – το τελευταίο θαρρώ της επίγειας ζωή σου – αυτό σ’ ένοιαζε. Τι θα γίνουν όλα που δημιούργησες, όταν φύγεις από τούτη τη ζωή;

Ε, λοιπόν, Θωμά,

Δεν θα σ’ αφήσουμε να φύγεις!

Καλό Ταξίδι, Θωμά!»

Απόσπασμα έκτακτου Διοικητικού Συμβουλίου της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης

Σήμερα Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2014, ο Θωμάς Εξάρχου έφυγε από τη ζωή.

Ο Θωμάς Εξάρχου ήταν μέλος του Δ.Σ. της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης (Φ.Ε.Ξ.) και πρόεδρος για επτά χρόνια, από τα πιο παραγωγικά χρόνια της Φ.Ε.Ξ.

Το όνομά του συνδέθηκε με την ίδρυση του Λαογραφικού Μουσείου, την ίδρυση της Κινηματογραφικής Λέσχης, την αγορά του αρχοντικού των κληρονόμων Δ. Κιουμουτζόγλου για λογαριασμό της Φ.Ε.Ξ. και με τόσες άλλες σπουδαίες δράσεις.

Σε έκτακτο διοικητικό συμβούλιο σήμερα, Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2014 και ώρα 19.30 στο Λαογραφικό Μουσείο, η ΦΕΞ αποφάσισε το Ιστορικό Αρχείο Ξάνθης που διαχειρίζεται το Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης να μετονομαστεί σε Ιστορικό Αρχείο Ξάνθης «Θωμάς Εξάρχου».

Οι άνθρωποι διαμορφώνουν τους χώρους μνήμης

Ο Αρίοστος ο ήρωας του Γ. Ρίτσου, συναντά στην Ξάνθη τον δικό μας Θωμά Εξάρχου και γίνεται άριστος αφηγητής της ξανθιώτικης μνήμης.

Μέσα από τις σελίδες  των βιβλίων και των μνημονεύσεων του Θ. Εξάρχου οι ιστορίες ζωντανεύουν.

Το μουσείο γίνεται οικία, οικείο όπως και όλα τα σπίτια, οι δρόμοι, οι πλατείες…

Μας ξεναγεί στους χώρους της μνήμης, σαν σε μια μικρή εξομολόγηση, «για πράγματα που με το πέρασμα του χρόνου μαλακώνουν, γλυκαίνουν…

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Θωμάς Εξάρχου γεννήθηκε το 1921 στο χωριό Ποντικάτες των Ιωαννίνων. Έρχεται  στην Ξάνθη το 1927, τελειώνει την Α' τάξη του Δημοτικού και επιστρέφει στο χωριό του. Ξανάρχεται  στην Ξάνθη το 1934 και από τότε διαμένει μόνιμα. Φοιτά στο  γυμνάσιο της Ξάνθης (1934-1940). Μετά  την αποφοίτηση του από το γυμνάσιο εργάζεται ως υπάλληλος στο Εμπορικό Επιμελητήριο και στη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής εργάζεται αρχικά σαν καπνεργάτης και αργότερα χειρώναξ εργάτης υπαίθρου. Από τα αρχεία του Πρωτοδικείου Ξάνθης προκύπτει ότι τουλάχιστον 2143 Έλληνες της Ξάνθης μεταφέρθηκαν στην κατοχή ως όμηροι από τους Βούλγαρους σε καταναγκαστικά έργα στη Βουλγαρία. Μέσα σε αυτούς ήταν και ο Θωμάς Εξάρχου. Δημοτικός υπάλληλος το 1946 και στη συνέχεια με την επέκταση του Ι.Κ.Α στην Ξάνθη, το 1949, διορίζεται στο Ι.Κ.Α. ύστερα από διαγωνισμό. Υπηρέτησε στο στρατό επι 40 μήνες ως έφεδρος ανθυπολοχαγός πυροβολικού. Μετέχει στο Δ.Σ. της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης (Φ.Ε.Ξ.) ως μέλος ή ως πρόεδρος του Δ.Σ. για  επτά χρόνια σε μια γόνιμη περίοδο της Φ.Ε.Ξ. που σημαδεύτηκε από την ίδρυση του Λαογραφικού Μουσείου, την ίδρυση της Κινηματογραφικής Λέσχης και την αγορά του αρχοντικού των κληρονόμων Δ. Κιουμουτζόγλου για λογαριασμό της Φ.Ε.Ξ. Μεσολαβεί μια απουσία έξι χρόνων από την Ξάνθη λόγω μετάθεσης στη Θεσσαλονίκη, επανέρχεται το 1981 και το 1982 εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος. Το 1983 διορίζεται άμισθος πρόεδρος του Δ.Σ. του Γενικού Νοσοκομείου Ξάνθης. Την τελευταία δεκαετία  μετέχει στα Δ.Σ. Κέντρων που ασχολούνται με την προστασία των ηλικιωμένων. (ΚΑΠΗ, Γηροκομείο). Έχει συγγράψει αριθμό άρθρων και αυτοτελών βιβλίων που εκδόθηκαν από το περιοδικό "Φοροτεχνική και Θρακική προσέγγιση" και βιβλίων που εκδόθηκαν από το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης και την Αδελφότητα Ηπειρωτών Ν. Ξάνθης. Για την προσφορά του στα γράμματα και την ιστορία του Νομού Ξάνθης, τιμήθηκε από τη νομαρχία Ξάνθης με το βραβείο "Στέφανος Ιωαννίδης". Ήταν έγγαμος και έχει δύο κόρες και τρία εγγόνια.